ریزگردها و راههای مقابله با آن به توصیه پزشکان
ریزگرد ها به ذرات خشک و معلق در هوا گفته می شود که شامل گرد و غبار و دود است. ریزگرد ها موجب کدر شدن آسمان می‌شوند . منبع تولید ریزگرد آلاینده‌های صنعتی و کارخانه ای، رفت و آمد خودروها، آتش‌سوزی جنگل‌ها، گسترش بیابان‌ها، شخم زدن زمین در آب‌وهوای خشک و … است. پدیده ریزگرد اغلب زمانی رخ می‌دهد که ذرات گردوغبارودود در هوای خشک افزایش یابد.این روزها در بیشتر نقاط کشورمان شاهد ورود مقادیر زیاد ریزگردها هستیم که با توجه به همزمانی آن با شیوع ویروس کرونا تعطیلی ادارات و مدارس را در پی داشته است و مشخص نیست این روند تا کی ادامه خواهد داشت .
منشاء گرد و غبارها از کجاست ؟
به گزارش ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی پایش‌ها و بررسی‌های روزانه از طریق تصاویر ماهواره‌ای مدیس نشان می‌دهد منشأ گردوغباری که ۷ آوریل به سمت ایران آمد از ناحیه کانون گرد وغبار غرب موصل و از جنوب ترکیه در مرز با عراق است .
براساس مستندات و تصاویر دریافتی از ماهواره مدیس می‌توان گفت کانون گردوغبار در بین دجله و فرات، ایران را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
با احداث سد آتاتورک در ترکیه بر سرشاخه‌های رودخانه‌های دجله و فرات که ۱۰ تا ۱۵ برابر سدهای ایران هستند، میزان آب این رودخانه‌ها که دشت‌های عراق را مشروب می‌کند کم شده و از این رو بسیاری از هورها در پایین دست حوضه دجله و فرات از بین رفته‌اند.
منشأ خارجی گرد و غبارها در ایران
سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از سال ۲۰۱۵ با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مدیس و چند ماهواره دیگر، پایش و بررسی منشأ کانون‌های داخلی و خارجی گرد و غبارها را در ایران بررسی کرده است.
براساس این گزارش ها مشخص شد در غرب کشور پاکستان در مرز با ایران، تالابی است که خشک شده و با فعل و انفعال به وجود آمده در آن منطقه، تقریباً قسمتی از شرق ایران تحت تاثیر رخدادهای گردوغبار قرار گرفته است و تالابی در غرب افغانستان در استان نیمروز نیز واقع شده و با خشک‌شدن آن، گردوغبار از آن ناحیه وارد ایران می‌شود.
همچنین از سمت جنوب ایران، کانون‌های گردوغبار در جنوب ریاض عربستان و در محدوده بیابانی نجران و هافرالبتین وجود دارد و گردوغبار از این مناطق وارد عراق و سپس وارد آبادان، خرمشهر و اهواز می‌شود.
بر اساس بررسی تصاویر ماهواره‌ای، مهم‌ترین کانون‌های داخلی گردوغبار در ایران به‌غیر از کانون شرق اهواز که جنگل‌کاری شده‌اند، مربوط به هامون و جازموریان است.
راه های مقابله با ریزگرد ها چیست؟
روش های عمومی مقابله با ریزگردها :
از راه های عمومی مقابله با ریزگرد ها می توانیم موارد زیر را معرفی کنیم که اجرای این طرح ها علاوه بر مقام های دولتی بر دوش خود مردم نیز هست.
- استفاده از وسایل نقلیه عمومی
- عدم ساخت کارخانه ها در نزدیکی شهر ها
- انداختن زباله های مخرب برای هوا در سطل های زباله و تفکیک زباله و… همه از راهکار های ساده ی مقابله با ریزگرد ها هستند.
راههای پیشگیری و مبارزه با ریزگردها به روش‌های تخصصی :
- بیولوژیکی (پوشش گیاهی و کمربند‌های جنگلی)
- مکانیکی (استفاده از پوشش برای تثبیت تپه‌های شنی شامل خردههای کاه، گندم، برنج، شن، گراول، خاک اره، مونت موریلونیت، برگ گیاهان، لیگنین، کود‌های گیاهی و حیوانی)،
- شیمیایی (مالچهای نفتی)
- مهندسی (استفاده از حصار‌های سیمی)
- اقتصادی و اجتماعی (شامل سیاستهای بهسازی زمین، استراتژیهای کاهش فقر) تقسیم‌بندی می‌شوند
توصیه‌های پزشکی به منظور پیشگیری
شست‌وشوی مرتب چشم و بینی :
در مواقع شدت گرفتن آلودگی هوا به طور مرتب چشم ها و بینی خود و همچنین مجاری تنفسی مثل گلو را شستشو دهید زیرا ممکن است آلودگی به آنها آسیب برساند و حتی در مراحل پیشرفته موجب آسم شود .
استفاده از ماسک های استاندارد پزشکی :
از زمان شیوع ویروس کرونا استفاده از انواع ماسک های پزشکی به صورت یک اجبار و پس از آن یک عادت همیشگی و روزانه برای جلوگیری از ابتلا درآمد اما با زیاد شدن ریزگردها طی هفته های اخیر نیاز به استفاده از ماسک های استاندارد پزشکی که توان مقابله همزمان با انواع ریزگردها و ویروس ها را دارا باشد به شدت افزایش پیدا کرده است . از جمله این ماسک ها می توان به ماسک های سه لایه پزشکی با یک لایه ملت بلون محافظ ، ماسک های سه بعدی 5 لایه با حداقل 2 یا 3 لایه ملت بلون محافظ و یا ماسک های kn95 ( بدون فیلتر هوا ) اشاره کرد .
توصیه های دانشگاه علوم پزشکی به مردم برای مقابله با ریزگردها
- شهروندان عزیز، به علت بروز آلودگی هوا و میزان بالای غلظت آلاینده ها و ریزگردها، خواهشمندیم از تردد غیرضرور در محیط بیرون از منزل جدا” خودداری فرمایید.
- بیماران قلبی و ریوی، ضمن مصرف به موقع داروهای خود، به هیچ وجه در معرض هوای بیرون قرار نگیرند و از منزل تا برطرف شدن کامل آلودگی هوا بیرون نیایند.
- افراد عادی در صورت کار ضروروی داشتن و نیاز به خروج از منزل، حتما از ماسک استاندارد استفاده نمایند. بهترین نوع ماسک استاندارد برای حفاظت از سلامت خود در برابر گردوغبار وریزگردها و جلوگیری از ورود آنها به بدن ماسک هایی با لایه ملت بلون است که محافظ بدن در برابر بیماری کرونا نیزبوده و در مراکز معتبر فروش ماسک موجود می باشد .
- انجام هرگونه فعالیت ورزشی در فضای آزاد و بیرون از منزل در شرایط آلودگی هوا کاملا خطرناک و ممنوع می باشد.
- در چنین شرایطی، سعی کنید مصرف شیر و سایر لبنیات را افزایش دهید.
- با توجه به کاهش میدان دید در شرایط گرد و غبار، اگر بنا بر ضرورت در جاده و در حال رانندگی هستید، ضمن رعایت کامل قوانین، با دقت و سرعت مطمئنه رانندگی کنید.
- در هنگام رانندگی، ضمن مطمئن شدن از بسته بودن کامل پنجره های خودرو، تهویه مطبوع خودروی خود را در حالتی قرار دهید که هوای بیرون وارد نشود.
- اگر گرد و غبار شدید شده است و دید مناسب ندارید، خودروی خود را در مکان مناسب تا ایجاد شرایط بهتر، متوقف نمائید.
